Bantug sa karun ang programa nga “seeds of hope” nga gintukod sang isa ka grupo sa syudad sang Bacolod nga may tinutuyo nga hatagan sang paglaum kag kahigayunan ang publiko nga magamit ang ligwa nga lugar sa ila nga ugsaran kag himuon ini nga hardin nga makuhaan sang ila mga kinahanglanon ilabi na pagkaon samtang nagapangatubang sang krisis sa COVID-19 ang sosyudad pinaagi sa urban farming.
Ang urban farming ang isa ka pamaagi sa pagpatubo sang mga pananum ukon kararuton, pagsagod sang kasapatan, pagkultibar sang duta, kag pagproseso sang pagkaon sa mga urban areas ukon matawo nga lugar.
Ini ang ginatutukan sa karun ni Ian Fred Solas, 39 anyos kag isa ka electrical engineer nga tumandok sang Barangay Pahanocoy, syudad sang Bacolod.
Natukiban ni Solas sadtong tuig 2018 ang perpekto nga sistema sang urban farming kag gintutukan ang amo nga adbokasiya nga iya gintawag nga “aquaponics”.
Ang aquaponics ang isa ka pamaagi sang pagtanum nga wala nagakinahanglan sang malapad nga kadutaan bisan pa sang fertile soil.
May angut sini ginlansar ni Solas ang Integrated Farming (IF) Green Technologies sa bulig sang Technological University of the Philippines-Visayas (TUPV) kag Department of Science and Technology (DOST) pinaagi sa Hub for Innovation and Value Engineering (HIVE) project.
Sa urban farming system nga ginasunod sang IF Green Technology ang mga tanum ginapatubo sa sulod sang net pots nga nahamtang sa tubo nga alagyan sang tubig gikan sa punong kun sa diin ginasagod ang mga tilapia nga amo naman ang nagahatag sang sustansiya sa mga tanum.
Kapin 2,000 ka mga high-value crops kaangay na lamang sang kamatis, okra, rabanos, repolyo, kag tyrol lettuce ang gina-ani sang grupo ni Solas sa kada apat ka bulan.
Ginpatuman man ni Solas ang “container gardening” nga nagagamit sang nagkalain-lain nga sahi sang botilya nga kalabanan diri ila ginabakal sa ila komunidad sa balor nga piso kada isa ka botilya.
ENVIRONMENTAL GROUPS
Suportado sang isa ka environmental group sa Bacolod ang urban farming.
Suno kay Krishna Ariola sang Youth for Climate Change, nagapangatubang subong sang lala nga krisis sa dunang manggad ang pungsod Pilipinas kag kinahanglanun sang kaangay nga proyekto agud mapasanyog ang agrikultura.
Dugang pa ni Ariola, ang pagsagod sang tanum ang isa ka pamaagi agud mabuligan solbar ang problema sa waste segregation kag indi husto nga paggamit sang mga recyclable materials.
Nagapati si Ariola nga ang urban farming ang isa ka solusyon agud mahagan-hagan ang polusyon.
Ginalauman man sang grupo nga mapasar na ang House Bill 3412 ukon “Integrated Urban Agriculture Act” nga gin-author ni Negros Occidental Third District Congressman Jose Francisco Benitez agud masuportahan ang kadam-an nga ang adbokasiya nagatutok sa agrikultura kag pag-amlig sa dunang manggad.
SUPORTADO SANG BARANGAY
Ginpresentar ni Solas ang ini nga proyekto sa konseho sang Barangay Pahanocoy sa paglaum nga mahimo ini mangin alagyan agud matutukan ang urban farming kag mangin pilot area ang ila barangay sa hanay sang aquaponics.
Nagaplano naman ang Barangay Pahanocoy Council nga magpatukod sang integrated urban farming area bilang learning center sang mga pumuluyo sa barangay kag bisan pa sa iban nga komunidad.
Nagapati ang barangay nga ini ang makabulig sa paghatag sang dugang nga supply sang pagkaon sa piyak sang krisis nga dulot sang pandemic nga COVID-19 kag magaserbi man nga palangabuhian sang kadam-an.
Suno kay Punong Barangay Yolanda Noble interisado ini sa proyekto ni Solas kag nagpangayo na sang study plan sa IF Green Technology agud matun-an kag mahibaluan ang posible kantidad nga ipain para diri.
Nakakita na ang opisyal sang barangay sang lugar sa likod mismo sang barangay hall kun sa diin mahimo makatanum sang mga kararuton kag iban pa ulutanon.
Ginalauman nga sini nga bulan, mahimo na maplastar ang amo nga proyekto nga ginalauman makabulig sa masobra 17 mil ka mga pumuluyo sang amo nga barangay.
Damlag lang, ginkumpirmar man ni Solas nga nag-invest na ang isa ka local government unit sa Norte nga bahin sang probinsya sang Negros Occidental sa aquaponics sa tinutuyo nga una makapatukod sang kaangay nga urban farming system. | Aksyon John Diaz
